Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

Leksikonåret 2021 i tal

2021 vart eit nytt godt år for Store norske leksikon, med bruksrekordar, skyhøg oppdateringstakt og kraftig auke i talet artiklar.

Vi sette fleire rekordar i 2021:

  • På det meste var det 3,2 millionar unike brukarar på éin månad (mars 2021)
  • På det meste vart artiklane lesne 608 000 gongar på ein dag (21. januar 2021)
  • Artiklane vart til saman lesne 112 millionar gongar i 2021
  • 58 000 artiklar vart oppdaterte, 84 prosent av artiklane er oppdaterte dei tre siste åra
  • Det var 1916 aktive bidragsytarar i leksikonet i 2021, av desse var 61 prosent friviljuge som kom med endringsframlegg (alle endringsframlegg frå friviljuge bidragsytarar blir kvalitetssikra av ein fagansvarleg eller redaktør før publisering)

Store norske leksikon i tal

Unike brukarar og lesne artiklar

Det har aldri vore fleire lesarar av leksikonet enn i 2021. I mars var for fyrste gong meir enn 3,2 millionar unike brukarar innom snl.no.

Artiklane i leksikonet vart lesne 112 millionar gongar i 2021, også det er ny rekord.

Oppdaterte artiklar

I 2021 oppdaterte vi 58 187 artiklar, 30 prosent færre enn i 2020, men 34 prosent meir enn i 2019. Vi er svært godt nøgde med oppdateringstakta i 2021.

2020 var det store «oppdatere så mykje som mogleg i heile leksikonet»-året, og i løpet av 2020 fekk vi gått gjennom 96 prosent av artiklane som vi hadde overteke frå Kunnskapsforlaget. Fram til 2020 hadde vi prioritert dei mest lesne artiklane, i 2020 støvsugde vi grundig i alle krokane. Vi kjem nok ikkje til å oppdatere så mange artiklar på eitt år igjen – det var eit enormt løft.

Vi har eit internt kvalitetsvurderingsverkty der artiklane blir målt på ein skala frå 1 (super-artiklar) til 5 (kritiske problem). Slik fordeler artiklane seg no ved årsskiftet:

Fagansvarlege, forfattarar og friviljuge bidragsytarar

Det har aldri vore fleire bidragsytarar til leksikonet. I 2021 håpte vi å nå målet om 1000 fagansvarlege. Vi nådde det ikkje heilt – ved årsskiftet var det 986 fagansvarlege – men vi er glade for at det både er fleire fagansvarlege enn nokon sinne, og at talet på friviljuge bidragsytarar òg har auka kraftig.

Språk

I 2020 innleidde Store norske leksikon og Nynorsk kultursentrum eit strategisk samarbeid for å få meir nynorskinnhald i SNL. Store norske leksikon overtok nynorskleksikonet Allkunne, og i løpet av det siste året er rundt 1000 artiklar frå Allkunne flytta over til SNL. I tillegg er fleire tusen andre artiklar omsette til nynorsk eller nypubliserte på nynorsk.

Lesinga av nynorskartiklane i SNL er no rundt tre gongar høgare enn lesinga av heile Allkunne.no til saman. Det viser at satsinga med å auke talet nynorskartiklar i SNL har fungert: Det er no fleire som les nynorsk enn tidlegare, og SNL speglar det språklege mangfaldet i Noreg på ein betre måte enn tidlegare. Satsinga på å auke nynorskinnhaldet i SNL vil halde fram i 2022.

Mest lesne artiklar i 2021

  1. islam (fagansvarleg Kari Vogt, UiO)
  2. første verdenskrig (fagansvarleg Eirik Brazier, USN)
  3. buddhisme (fagansvarleg Jens Wilhelm Borgland, UU)
  4. jødedom (fagansvarleg Bente Groth)
  5. hinduisme (fagansvarleg Knut A. Jacobsen, UiB)
  6. andre verdenskrig (fagansvarleg Gunnar D. Hatlehol, NTNU)
  7. Den franske revolusjon (fagansvarleg Kai Peter Østberg, USN)
  8. samer (fagansvarleg Mikkel Berg-Nordlie, OsloMet)
  9. stjernetegn (fagansvarleg Geir Winje, USN)
  10. kristendom (fagansvarleg Hallgeir Elstad, UiO)
  11. narsissistisk personlighetsforstyrrelse (fagansvarleg Sigmund Karterud, UiO)
  12. svartedauden (fagansvarleg James Godbolt, USN)
  13. den kalde krigen (fagansvarleg Hallvard Tjelmeland, UiT)
  14. opplysningstiden (fagansvarleg Trond Ove Tøllefsen, UU)
  15. periodesystemet (fagansvarleg Bjørn Pedersen, UiO)
  16. demokrati (fagansvarleg Dag Einar Thorsen, USN)
  17. den industrielle revolusjon (fagansvarleg James Godbolt, USN)
  18. spanskesyken (fagansvarleg Olav Dalgard, UiO)
  19. De ti bud (fagansvarleg Kristin Joachimsen, MF)
  20. kommunisme (fagansvarleg Dag Einar Thorsen, USN)
  21. Holocaust (fagansvarleg Vibeke Kieding Banik, HLS)
  22. Land i Europa (fagansvarleg Sten Lundbo)
  23. Vietnamkrigen (fagansvarleg Stein Tønnesson, PRIO)
  24. Adolf Hitler (fagansvarleg Gunnar D. Hatlehol, NTNU)
  25. velferdsstat (fagansvarleg Tore Hansen, UiO)
  26. middelalderen (fagansvarleg David Brégaint, NTNU)
  27. realisme (litteratur) (fagansvarleg Erik Bjerck Hagen, UiB)
  28. Norge under andre verdenskrig (fagansvarleg Torgeir Ekerholt Sæveraas)
  29. samenes historie (fagansvarleg Mikkel Berg-Nordlie, OsloMet)
  30. renessansen
  31. vikingtiden (fagansvarleg Bjørn Bandlien, USN)
  32. Norge (fagansvarleg Geir Thorsnæs)
  33. maktfordelingsprinsippet (fagansvarleg Dag Einar Thorsen, USN)
  34. drivhuseffekten (fagansvarleg Jostein Mamen, Met)
  35. DNA (fagansvarleg Lene Martinsen, UiO)
  36. nazisme (fagansvarleg Dag Einar Thorsen, USN)
  37. sperregrense (fagansvarleg Eirik Holmøyvik, UiB)
  38. etikk (fagansvarleg Mathea Slåttholm Sagdahl, UiT)
  39. sosialisme (fagansvarleg Dag Einar Thorsen, USN)
  40. Jehovas vitner (fagansvarleg Svein Ivar Langhelle, UiS)
  41. fascisme (fagansvarleg Dag Einar Thorsen, USN)
  42. tabell over store tall (fagansvarleg Jon Eivind Vatne, HVL)
  43. Ivar Aasen (fagansvarleg Tove Bull, UiT)
  44. Henrik Ibsen (fagansvarleg Erik Bjerck Hagen, UiB)
  45. Sokrates (fagansvarleg Hallvard Fossheim, UiB)
  46. fotosyntese (fagansvarleg Halvor Aarnes, UiO)
  47. rasisme (fagansvarleg Aksel Tjora, NTNU)
  48. modernisme (litteratur) (fagansvarleg Erik Bjerck Hagen, UiB)
  49. liberalisme (fagansvarleg Dag Einar Thorsen, USN)
  50. påske
  51. Cubakrisen (fagansvarleg Hallvard Tjelmeland, UiT)
  52. atom (fagansvarleg Jan Olav Eeg, UiO)
  53. pliktetikk (fagansvarleg Mathea Slåttholm Sagdahl, UiT)
  54. Berlinmuren (fagansvarleg Trond Ove Tøllefsen, UU)
  55. nasjonalromantikk
  56. Norges litteraturhistorie (fagansvarleg Erik Bjerck Hagen, UiB)
  57. den ortodokse kirke (fagansvarleg Berit S. Thorbjørnsrud, UiO)
  58. nasjonalisme (fagansvarleg Ellen Jenny Ravndal, UiS)
  59. nervesystemet (fagansvarleg Per Holck, UiO)
  60. Den russiske revolusjon (fagansvarleg Åsmund Egge, UiO)
  61. bukspyttkjertelen (fagansvarleg Bjørn Olav Åsvold, NTNU)
  62. Kristoffer Columbus (fagansvarleg Carl Fredrik Feddersen, UiA)
  63. norrøn mytologi (fagansvarleg Ellen Marie Næss, UiO)
  64. de største byene i Norge (fagansvarleg Geir Thorsnæs)
  65. Jesus (fagansvarleg Hallgeir Elstad, UiO)
  66. ytringsfrihet (fagansvarleg Kjetil Mujezinović Larsen, UiO)
  67. Australia
  68. karbohydrater (ernæring) (fagansvarleg Birger Svihus, NMBU)
  69. Aristoteles (fagansvarleg Hallvard Fossheim, UiB)
  70. parlamentarisme (fagansvarleg Dag Einar Thorsen, USN)
  71. økosystem (fagansvarleg Irja Ida Ratikainen, NTNU)
  72. virus (fagansvarleg Jörn Klein, USN)
  73. reformasjonen (fagansvarleg Tarald Rasmussen, UiO)
  74. Platon (fagansvarleg Hallvard Fossheim, UiB)
  75. Koreakrigen (fagansvarleg Geir Helgesen, KU)
  76. Charles Darwin (fagansvarleg Kjetil Lysne Voje, UiO)
  77. Olav den hellige (fagansvarleg Bjørn Bandlien, USN)
  78. Romerriket (fagansvarleg Jon Wikene Iddeng, USN)
  79. psykopati (fagansvarleg Sigmund Karterud, UiO)
  80. romantikken (litteratur) (fagansvarleg Erik Bjerck Hagen, UiB)
  81. Buddha (fagansvarleg Jens Wilhelm Borgland, UU)
  82. norsk språkhistorie
  83. planeter (fagansvarleg Kaare Aksnes, UiO)
  84. dialekter i Norge (fagansvarleg Martin Skjekkeland, UiA)
  85. imperialisme (fagansvarleg Ellen Jenny Ravndal, UiS)
  86. bakterier (fagansvarleg Reidun Sirevåg, UiO)
  87. Et dukkehjem (fagansvarleg Erik Bjerck Hagen, UiB)
  88. barokken
  89. Henrik Wergeland (fagansvarleg Erik Bjerck Hagen, UiB)
  90. energi
  91. islams fem søyler (fagansvarleg Ragnhild Johnsrud Zorgati, UiO)
  92. USAs historie (fagansvarleg Helge Pharo, UiO)
  93. hjernen (fagansvarleg Kashif Waqar Faiz, Ahus)
  94. Versailles-traktaten (fagansvarleg Eirik Brazier, USN)
  95. etos (fagansvarleg Jan Grue, UiO)
  96. nyrene (fagansvarleg Per Holck, UiO)
  97. EU (Den europeiske union) (fagansvarleg Jarle Trondal, UiA)
  98. terrorangrepene i Norge 22. juli 2011
  99. fornorskingspolitikk (fagansvarleg Susann Funderud Skogvang)
  100. mutasjon (fagansvarleg Lene Martinsen, UiO)

Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

10 000 nynorskartiklar i SNL

For litt over eitt år sidan trappa SNL opp satsinga på å få meir innhald på nynorsk, og i dag vippa vi 10 000 nynorskartiklar i SNL. Det er ein gledeleg milepæl.

Med artikkelen om klimaflyktningar har SNL no runda 10 000 leksikonartiklar på nynorsk.

I 2020 innleidde Store norske leksikon og Nynorsk kultursentrum eit strategisk samarbeid for å få meir nynorskinnhald i SNL. Store norske leksikon overtok nynorskleksikonet Allkunne, og i løpet av det siste året er rundt 1000 artiklar frå Allkunne flytta over til SNL. I tillegg er fleire tusen andre artiklar omsette til nynorsk eller nypubliserte på nynorsk.

Det er viktig for SNL å ha innhald på både nynorsk og bokmål. Noreg er eit fleirspråkleg land, og nasjonalleksikonet SNL må bruke båe målformene om vi skal spegle heile landet.

Det er no nynorskartiklar i alle hovudkategoriane i SNL. I tillegg til artiklar frå Allkunne som er flytta til SNL er det omsett fleire tusen artiklar. Satsinga på bunad og folkedrakter har gjeve rundt 1000 nynorskartiklar, det er publisert over 5000 nynorskartiklar om førenamn og i tillegg er fleire av dei mest lesne artiklane omsett til nynorsk.

Vi har òg sett på lesinga av artiklane før og etter omsetjing. Førebels ser det ut til at lesinga held seg relativt stabil. Målform ser altså ikkje ut til å ha stor innverknad på lesinga. Høgskulen i Volda og Høgskulen på Vestlandet er i gang med eit forskingsprosjekt for å sjå på korleis målform verkar inn på lesinga av artiklane. Då får vi ein meir grundig gjennomgang av statistikken.

Lesetips: Eit utval gode artiklar på nynorsk i SNL

Dei mest lesne nynorskartiklane i SNL

  1. hinduisme
  2. svartedauden
  3. Land i Europa
  4. Ivar Aasen
  5. Jesus
  6. norsk språkhistorie
  7. Immanuel Kant
  8. norrønt
  9. pandemi
  10. protestantisme
  11. Kina
  12. nynorsk
  13. helse
  14. Den islamske staten (IS)
  15. anafylaktisk sjokk
  16. sosiolekt
  17. mellomnorsk
  18. Norsk Ordbok
  19. jernteppet
  20. trøndersk
  21. nordnorsk
  22. anafylaksi
  23. Håvamål
  24. histamin
  25. abiotiske faktorar
  26. biotiske faktorar
  27. elementærpartikkel
  28. kasus (grammatikk)
  29. borgerrettsbevegelsen
  30. Max Weber
  31. subjektiv
  32. Voluspå
  33. kløyvd infinitiv
  34. produsent (biologi)
  35. poliklinikk
  36. vestnorsk
  37. lemenår
  38. Kleopatra
  39. hygiene
  40. Pride
  41. Heimskringla
  42. norsk alfabet
  43. morfologi (grammatikk)
  44. Peter Wessel Tordenskiold
  45. Ålesund
  46. diagnose
  47. anamnese (medisin)
  48. epikrise
  49. satellitt
  50. Åsgårdsrei
  51. preteritum
  52. Magnus Lagabøters landslov
  53. Høyesterett
  54. landsmål
  55. Tarjei Vesaas
  56. Graham Greene
  57. kvitveis
  58. Gunnlaug Ormstunges saga
  59. dialekter i Sogn og Fjordane
  60. dialekter i Nordland
  61. Halldis Moren Vesaas
  62. humaniora
  63. nøkkelart
  64. ordbok
  65. blåveis
  66. parasitt
  67. Kygo
  68. dialekter og språk i Finnmark
  69. dialektar i Østfold
  70. albedoeffekt
  71. Kåre Mol
  72. studentopprøret
  73. jamstillingsvedtaket
  74. fele
  75. mobbing
  76. dialekter og språk i Troms
  77. atopi
  78. Kari Bremnes
  79. endringar i norske dialektar
  80. Den store nordiske krigen
  81. Tora
  82. Galdhøpiggen
  83. predator
  84. folkedans i Noreg
  85. lagting
  86. norvagisering
  87. dialekter i Hallingdal
  88. dativ
  89. romani
  90. komparativ
  91. prednisolon
  92. Jean Calvin
  93. Noregs Mållag
  94. dugnad
  95. klassisk musikk
  96. dialekter på Sunnmøre
  97. Ingebjørg Bratland
  98. bots- og bønnedag
  99. Oskar Schindler
  100. ølkjellarkuppet
Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

Ein milepæl i leksikonhistoria: Alle artiklar er gjennomgåtte

I dag vart den siste av 181 589 artiklar i Store norske leksikon gjennomgått (den siste artikkelen var galeas). Det tyder at samtlege artiklar som kom frå papirleksikonet i si tid no er gått gjennom, og at redaksjonen og dei fagansvarlege i leksikonet no kan starte med å prioritere opp att arbeidet med dei viktigaste og mest lesne artiklane.

Artikkelen om seilskutetypen galeas var den siste uoppdaterte artikkelen i SNL som vart oppdatert.

Vi som i dag er foreininga Store norske leksikon overtok SNL frå Kunnskapsforlaget i 2010/2011. Det tok nokre år å få på plass ein god organisasjons- og finansieringsmodell for leksikonet, og det var ikkje før i 2015 at vi hadde fyrste heile driftsår med ein stabil organisasjon og finansiering.

Dei fyrste åra etter at vi fekk på plass ein god organisasjon og redaksjon prioriterte vi arbeidet med dei mest lesne artiklane. Dei svært lite lesne artiklane vart nedprioritert. Hausten 2016 var 40 prosent av artiklane i leksikonet anten nyskrivne artiklar for nettleksikonet, eller oppdaterte artiklar frå papir. 60 prosent var artiklar frå papirleksikonet som ikkje hadde blitt oppdaterte på minst 11 år.

«Den lange halen»: Artiklar i Store norske leksikon sortert etter lesartal. Nokre få artiklar blir lesne svært mykje, medan fleirtalet av artiklane har relativt låge lesartal. Dei 1000 mest lesne artiklane står for 30 prosent av lesinga av leksikonet. Dei 100 000 minst lesne artiklane står for 1 prosent av lesinga.

I 2020 sette vi oss eit ambisiøst mål: 95 prosent av artiklane i leksikonet skulle vere gjennomgåtte. Vi skulle støvsuge krokane og prioritere opp arbeidet med å få kvalitetskontrollert mange av dei minst lesne artiklane. Det var eit enormt stort løft: I løpet av 2020 oppdaterte vi 82 000 artiklar.

Årsaka til at vi ville gå gjennom alle artiklane var for å gjere grunnleggjande kvalitetssikring, vurdere artiklar for sletting og å lage prioriterte arbeidsliste for fagekspertane som oppdaterer artiklane i leksikonet. Vi visste at vi ikkje ville kunne gjere alle artiklane perfekte, men det var viktig for oss å få eit skikkeleg overblikk over innhaldet vårt.

No er endeleg dette arbeidet sluttført: I dag vart den siste artikkelen vi overtok frå papirleksikonet gått gjennom.

Artiklar i SNL etter siste oppdateringsår. 65 prosent av artiklane er oppdatert i år eller i fjor. 1 prosent av artiklane er sist oppdatert mellom 2012 og 2015.

At alle artiklar i leksikonet no er gjennomgåtte tyder ikkje at vi er nøgde med alle saman. Av 181 000 artiklar er det ca 19 000 som vi ikkje er nøgde med, og som ligg på arbeidslistene til ein fagansvarleg. Og i tillegg kjem alle artiklar vi burde hatt, og som ikkje er med i leksikonet enno.

Leksikonarbeid er litt som sisyfosarbeid: Når vi har kome oss gjennom «alt», er det berre å starte på nytt igjen! (Artikkelen om sisyfosarbeid er for eksempel ein artikkel som burde vore mykje større og betre.)

Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

Rekordlesing av SNL i 2021

Dei fyrste fem månadene i 2021 har det i snitt vore 3,1 millionar unike brukarar innom leksikonet kvar månad. Det er ny rekord – leksikonet har aldri blitt lese så mykje som no.

I løpet av det siste året – mai 2020 til mai 2021 – har artiklane i Store norske leksikon blitt lesne 111 millionar gongar. I 2020 passerte vi 100 millionar lesingar av leksikonartiklane på eitt år, dét var ein milepæl.

Dei mest lesne artiklane hittil i 2021

  1. islam
  2. andre verdenskrig
  3. første verdenskrig
  4. buddhisme
  5. samer
  6. jødedom
  7. hinduisme
  8. kristendom
  9. Den kalde krigen
  10. svartedauden
  11. Holocaust
  12. Adolf Hitler
  13. Norge under andre verdenskrig
  14. samenes historie
  15. narsissistisk personlighetsforstyrrelse
  16. spanskesyken
  17. Den franske revolusjon
  18. kommunisme
  19. den industrielle revolusjon
  20. Vietnamkrigen
  21. påske
  22. stjernetegn
  23. opplysningstiden
  24. velferdsstat
  25. nazisme
  26. Land i Europa
  27. periodesystemet
  28. De ti bud
  29. Ivar Aasen
  30. DNA
  31. fascisme
  32. Norge
  33. modernisme – litteratur
  34. Jehovas vitner
  35. renessansen
  36. vikingtiden
  37. Den russiske revolusjon
  38. middelalderen
  39. realisme – litteratur
  40. Cubakrisen
  41. Norges litteraturhistorie
  42. nasjonalromantikk
  43. norsk språkhistorie
  44. drivhuseffekten
  45. Australia
  46. Berlinmuren
  47. Jesus
  48. dialekter i Norge
  49. Henrik Ibsen
  50. Henrik Wergeland
  51. Tabell over store tall
  52. romantikken – litteratur
  53. mutasjon
  54. Kristoffer Columbus
  55. rasisme
  56. reformasjonen
  57. den ortodokse kirke
  58. samisk
  59. islams fem søyler
  60. demokrati
  61. mellomkrigstiden
  62. Versailles-traktaten
  63. Koreakrigen
  64. fornorskingspolitikk
  65. kohort
  66. pinse
  67. EU – Den europeiske union
  68. norsk folkemusikk
  69. nervesystemet
  70. Olav den hellige
  71. etikk
  72. Buddha
  73. bukspyttkjertelen
  74. planeter
  75. Et dukkehjem
  76. Ja, vi elsker dette landet
  77. energi
  78. atom
  79. NATO
  80. Norge i etterkrigstiden
  81. D-dagen
  82. karbohydrater – ernæring
  83. sikhisme
  84. barokken
  85. virus
  86. Newtons lover
  87. nasjonalisme
  88. Jorden
  89. Sola
  90. samisk religion
  91. maori
  92. Sokrates
  93. Knud Knudsen
  94. Muhammad
  95. musklene
  96. nyrene
  97. hjernen
  98. Leonardo da Vinci
  99. 17. mai
  100. Charles Darwin

Lagt ut av Stig Arild Pettersen, redaktør og kommunikasjonsrådgiver

Meir nynorsk i SNL – kvar einaste dag

To leksikon skal bli til eitt. Stina og Steinarr frå Allkunne synest det er godt å kunne løfte det beste innhaldet frå nynorskleksikonet Allkunne ut til enda fleire lesarar i Store norske leksikon.

Det nynorske leksikonet Allkunne blir integrert i Store norske leksikon.

I Aasentunet på Sunnmøre sit to leksikonredaktørar med ei massiv oppgåve føre seg: Ei stor mengd artiklar frå nynorskleksikonet Allkunne skal flyttast til Store norske leksikon. Men det er ikkje berre ein flyttejobb.

– Vi veit jo kva vi skal gjere, men det er mange omsyn som påverkar korleis vi gjer det best mogleg, seier Steinarr Sommerset, språkansvarleg i Nynorsk kultursentrum.

Det var i 2020 at styra i stiftinga Nynorsk kultursentrum, som dreiv Allkunne, og Store norske leksikon blei einige om å slå seg saman. Delar av innhaldet i Allkunne skal flyttast til SNL, samstundes som institusjonane skal samarbeide om å få endå meir godt innhald på nynorsk ut til lesarane på snl.no.

Steinarr Sommerset er språkansvarleg i Nynorsk kultursentrum.

– Både SNL og Allkunne er jo allmenne leksikon, men dei er to forskjellige leksikon, og i arbeidet vi gjer, skal to leksikonkulturar smelte saman. Mykje treng også oppussing. Det som var ein god artikkel då han blei skriven, treng fort endringar i dag, seier han, og gjer klar publiseringa av biografiartikkelen om Gunvor Ulstein, som lenge leia familiekonsernet Ulsteingruppa på Sunnmøre.

Kollega Stina Aasen Lødemel, spesialrådgivar i Nynorsk kultursentrum og prosjektleiar for avviklinga av Allkunne, har nett publisert artikkelen om Normannalaget, det første mållaget i Amerika, på SNL.

– Allkunne har hatt eit spesielt samfunnsoppdrag med å dokumentere den nynorske kulturhistoria, i tillegg til å gjere kunnskap om alle slags emne tilgjengeleg på nynorsk. Derfor blir det ein del om den nynorske historia i innhaldet vi flyttar over. Ein viktig del av samarbeidet går òg ut på at SNL skal få betre innhald på nynorsk om alle tema, seier ho. 

– Så vi prøver å leite opp område der SNL manglar gode artiklar, og der Allkunne har vore verkeleg gode.

Stina Aasen Lødemel er prosjektleiar for avviklinga av Allkunne.

Til saman skal Stina og Steinarr flytte mellom to og tre tusen artiklar til SNL før Allkunne stenger nettstaden. Det kjem til å ta tid, vedgår dei.

– Det er vanskelig å seie når alt er flytta. Det er ikkje berre å klippe og lime innhaldet over: Det er etterslep av oppdatering som må kontrollerast ved overflytting, artiklar skal skrivast saman, og vi møter ulike redaksjonelle problemstillingar. Greier vi alt i løpet av året, hadde det vore fantastisk, men det er førebels for tidleg å seie. Truleg vil arbeidet gå raskare etter kvart, seier Stina. 

Likevel, for kvar nye artikkel og kvar dag som går, blir SNL eit betre leksikon med meir innhald på nynorsk. Allereie i 2020 blei nynorskandelen i SNL mykje større: I byrjinga av året var det berre 1118 nynorskartiklar i SNL, medan det 1. januar 2021 var 7583 artiklar på nynorsk i leksikonet. I år kjem det altså fleire tusen artiklar på nynorsk i SNL gjennom overflyttinga av Allkunne-artiklar og omsetjing av eksisterande SNL-artiklar frå bokmål til nynorsk.

– Og samarbeidet mellom SNL og Nynorsk kultursentrum handlar ikkje berre om flytting av innhald. Dette er eit langsiktig partnarskap mellom to institusjonar som arbeider for godt språk og kunnskapsformidling, seier ho, og legg til:

– Det er flott å sjå at SNL får stadig meir innhald på nynorsk, og at det gode innhaldet frå Allkunne no vil nå ut til eit breiare publikum. SNL og Allkunne byggjer begge på ein lang norsk leksikontradisjon, men har hatt noko ulik redaksjonsmodell. No skal vi sameine det beste frå to leksikon med mål om å auke lesartalet og styrkje fagspråket både på bokmål og nynorsk.

Andelen nynorsk i SNL vaks mykje i 2020, og meir skal det bli!

Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

Rekordåret 2020

Pandemiåret 2020 vart eit spesielt år for Store norske leksikon, som for så mange andre organisasjonar og nettstader.

2020 vart eit rekordår på mange måtar:

  • For fyrste gong var meir enn 3 millionar unike brukarar innom snl.no i løpet av éin månad, det skjedde i både mars og november 2020.
  • Artiklane i leksikonet vart lesne 106 millionar gongar i løpet av året, 14 prosent auke frå året før.
  • Meir enn 80 000 artiklar vart oppdaterte i løpet av året, nesten dobbelt så mykje som året før og firedobling samanlikna med 2016.
  • Det var 922 fagansvarlege ved årsskiftet, 122 fleire enn året før, og fleire enn nokon sinne.
  • Det var 1812 aktive bidragsytarar i leksikonet i 2020, rundt 60 prosent var friviljuge.

Store norske leksikon i tal

Unike brukarar og lesne artiklar

Det har aldri vore fleire lesarar av leksikonet enn i 2020. I mars – den verkelege pandemimånaden då alt stengde ned – var 3,1 millionar unike brukarar innom snl.no. Det var rett under 3 millionar unike brukarar i april, mai, september og oktober; og rett over 3 millionar unike brukarar i november.

For fyrste gong vart artiklane i Store norske leksikon lese meir enn hundre millionar gongar på eitt år: Total artikkellesing i 2020 var 106 333 559!

Unike brukarar + lesne artiklar (grafar)

Oppdaterte artiklar

Det store målet for redaksjonen i Store norske leksikon i 2020 var å få gått gjennom 95 prosent av artiklane vi overtok frå papirleksikonet Kunnskapsforlaget gav ut 2005–2007. Fram til 2020 prioriterte vi å oppdatere dei mest lesne artiklane, men i 2020 ville vi støvsuge alle krokane og oppdatere dei lite lesne artiklane òg.

Oppdaterte artiklar graf

Vi nådde målet: På nyårsaftan 2020 var 96 prosent av artiklane oppdaterte. Det skjedde etter eit heftig år der halvparten av artiklane (SNL og SML) vart oppdaterte. Over 80 prosent av artiklane er oppdatert i løpet av dei siste tre åra.

Fagansvarlege, forfattarar og friviljuge bidragsytarar

Ved inngangen til 2021 var det 922 fagansvarlege i Store norske leksikon. I 2020 vart det rekruttert 191 nye fagansvarlege, og 67 gjekk ut.

Alle kan føreslå endringar i artiklane på snl.no, men alle endringar blir godkjende av ein fagansvarleg eller redaktør før dei blir publiserte. I 2020 var det 1812 aktive bidragsytarar i leksikonet, rundt 60 prosent var friviljuge.

graf

Mest lesne artiklar i 2020

  1. spanskesyken (fagansvarlig Olav Dalgard (UiO))
  2. svartedauden (fagansvarlig Ketil Fred Hansen (UiS))
  3. hinduisme (fagansvarlig Knut A. Jacobsen (UiB))
  4. buddhisme (fagansvarlig Jens Wilhelm Borgland )
  5. første verdenskrig (fagansvarlig Eirik Brazier (USN))
  6. islam (fagansvarlig Kari Vogt (UiO))
  7. jødedom (fagansvarlig Bente Groth )
  8. kristendom (fagansvarlig Hallgeir Elstad (UiO))
  9. andre verdenskrig (fagansvarlig Gunnar D. Hatlehol (NTNU))
  10. Den franske revolusjon (fagansvarlig Kai Peter Østberg (USN))
  11. Den kalde krigen (fagansvarlig Hallvard Tjelmeland (UiT))
  12. koronavirus (fagansvarlig Jörn Klein (USN))
  13. pandemi (fagansvarlig Dag Steinar Thelle )
  14. den industrielle revolusjon (fagansvarlig Ketil Fred Hansen (UiS))
  15. virus (fagansvarlig Jörn Klein (USN))
  16. stjernetegn (fagansvarlig Geir Winje (USN))
  17. Vietnamkrigen (fagansvarlig Stein Tønnesson )
  18. velferdsstat (fagansvarlig Tore Hansen (UiO))
  19. samer (fagansvarlig Mikkel Berg-Nordlie (OsloMet))
  20. Land i Europa
  21. De ti bud (fagansvarlig Kristin Joachimsen )
  22. periodesystemet (fagansvarlig Bjørn Pedersen (UiO))
  23. kommunisme (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  24. renessansen
  25. kohort (fagansvarlig Sigmund Grønmo (UiB))
  26. opplysningstiden (fagansvarlig Trond Ove Tøllefsen )
  27. Norge (fagansvarlig Geir Thorsnæs )
  28. demokrati (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  29. Holocaust (fagansvarlig Vibeke Kieding Banik )
  30. rasisme (fagansvarlig Aksel Tjora (NTNU))
  31. middelalderen (fagansvarlig David Brégaint (NTNU))
  32. Adolf Hitler (fagansvarlig Gunnar D. Hatlehol (NTNU))
  33. Ja, vi elsker dette landet
  34. DNA (fagansvarlig Lene Martinsen (UiO))
  35. Norge under andre verdenskrig (fagansvarlig Torgeir Ekerholt Sæveraas )
  36. realisme – litteratur (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  37. vikingtiden (fagansvarlig Bjørn Bandlien (USN))
  38. Ivar Aasen (fagansvarlig Tove Bull (UiT))
  39. sars (fagansvarlig Olav Dalgard (UiO))
  40. fascisme (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  41. etikk (fagansvarlig Mathea Slåttholm Sagdahl (UiT))
  42. Jehovas vitner (fagansvarlig Svein Ivar Langhelle (UiS))
  43. karbohydrater – ernæring (fagansvarlig Birger Svihus (NMBU))
  44. Cubakrisen (fagansvarlig Hallvard Tjelmeland (UiT))
  45. nazisme (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  46. Sokrates (fagansvarlig Hallvard Fossheim (UiB))
  47. Norges litteraturhistorie (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  48. den ortodokse kirke (fagansvarlig Berit S. Thorbjørnsrud (UiO))
  49. atom (fagansvarlig Jan Olav Eeg (UiO))
  50. Aristoteles (fagansvarlig Hallvard Fossheim (UiB))
  51. Berlinmuren (fagansvarlig Trond Ove Tøllefsen )
  52. Tabell over store tall (fagansvarlig Jon Eivind Vatne (HVL))
  53. tarmslyng (fagansvarlig Lars Aabakken (UiO))
  54. EU – Den europeiske union (fagansvarlig Jarle Trondal (UiA))
  55. Henrik Ibsen (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  56. Parkinsons sykdom (fagansvarlig Kashif Waqar Faiz )
  57. nasjonalromantikk
  58. islams fem søyler (fagansvarlig Kari Vogt (UiO))
  59. bukspyttkjertelen (fagansvarlig Bjørn Olav Åsvold (NTNU))
  60. Martin Luther King (fagansvarlig Ida Jahr )
  61. Australia
  62. modernisme – litteratur (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  63. påske (fagansvarlig Merete Thomassen (UiO))
  64. Kristoffer Columbus (fagansvarlig Carl Fredrik Feddersen (UiA))
  65. drivhuseffekten (fagansvarlig Jostein Mamen (Met))
  66. Platon (fagansvarlig Hallvard Fossheim (UiB))
  67. pliktetikk (fagansvarlig Mathea Slåttholm Sagdahl (UiT))
  68. Romerriket (fagansvarlig Jon Wikene Iddeng (USN))
  69. økosystem (fagansvarlig Irja Ida Ratikainen (NTNU))
  70. epidemi (fagansvarlig Dag Steinar Thelle )
  71. fylke (fagansvarlig Tore Hansen (UiO))
  72. Henrik Wergeland (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  73. barokken
  74. fotosyntese (fagansvarlig Halvor Aarnes (UiO))
  75. reformasjonen (fagansvarlig Tarald Rasmussen (UiO))
  76. norsk språkhistorie (fagansvarlig Ernst Håkon Jahr (UiA))
  77. dialekter i Norge (fagansvarlig Martin Skjekkeland (UiA))
  78. samenes historie (fagansvarlig Mikkel Berg-Nordlie (OsloMet))
  79. Leonardo da Vinci (fagansvarlig Kristine Kolrud (UiO))
  80. nasjonalisme (fagansvarlig Ellen Jenny Ravndal (UiS))
  81. Charles Darwin (fagansvarlig Kjetil Lysne Voje (UiO))
  82. Den russiske revolusjon (fagansvarlig Åsmund Egge (UiO))
  83. planeter (fagansvarlig Kaare Aksnes (UiO))
  84. hjernen (fagansvarlig Kashif Waqar Faiz )
  85. nervesystemet (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  86. Jesus (fagansvarlig Hallgeir Elstad (UiO))
  87. USAs historie (fagansvarlig Helge Pharo (UiO))
  88. bakterier
  89. Koreakrigen (fagansvarlig Geir Helgesen )
  90. kapitalisme (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  91. musklene (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  92. Buddha (fagansvarlig Jens Wilhelm Borgland )
  93. maktfordelingsprinsippet (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  94. ytringsfrihet (fagansvarlig John Christian Elden )
  95. Martin Luther (fagansvarlig Tarald Rasmussen (UiO))
  96. Et dukkehjem (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  97. imperialisme (fagansvarlig Ellen Jenny Ravndal (UiS))
  98. NATO (fagansvarlig Camilla Guldahl Cooper )
  99. USA
  100. Jorden (fagansvarlig Kaare Aksnes (UiO))
  101. romantikken – litteratur (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  102. FN – Forente nasjoner (fagansvarlig Ellen Jenny Ravndal (UiS))
  103. Nelson Mandela (fagansvarlig Elling Tjønneland )
  104. norrøn mytologi (fagansvarlig Ellen Marie Næss (UiO))
  105. Bilete frå papirleksikonet (fagansvarlig Erik Bolstad )
  106. kultur (fagansvarlig Bjørn Enge Bertelsen (UiB))
  107. Knut Hamsun (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  108. Presidenter i USA (fagansvarlig Hallvard Notaker )
  109. karbon (fagansvarlig Bjørn Pedersen (UiO))
  110. revmatiske sykdommer (fagansvarlig Øyvind Palm (UiO))
  111. liberalisme (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  112. Immanuel Kant (fagansvarlig Anita Leirfall (UiB))
  113. Olav den hellige (fagansvarlig Bjørn Bandlien (USN))
  114. Muhammad (fagansvarlig Kari Vogt (UiO))
  115. Shiva (fagansvarlig Knut A. Jacobsen (UiB))
  116. katolisisme (fagansvarlig Anne Stensvold (UiO))
  117. hund (fagansvarlig Gry Løberg )
  118. Napoleon 1 Bonaparte (fagansvarlig David Brégaint (NTNU))
  119. Europa
  120. Sola (fagansvarlig Oddbjørn Engvold (UiO))
  121. Den greske antikken (fagansvarlig Ingvar Brandvik Mæhle (UiB))
  122. hjertet (fagansvarlig Jørgen Gravning )
  123. nyrene (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  124. Afrika (fagansvarlig Maren Sæbø )
  125. den katolske kirke (fagansvarlig Anne Stensvold (UiO))
  126. fisk (fagansvarlig Asbjørn Vøllestad (UiO))
  127. hormoner
  128. brokk (fagansvarlig Kjetil Søreide (UiB))
  129. Mahatma Gandhi (fagansvarlig Anne Waldrop (OsloMet))
  130. grunnstoff (fagansvarlig Bjørn Pedersen (UiO))
  131. norrønt (fagansvarlig Børge Nordbø )
  132. energi (fagansvarlig Øyvind Grøn (OsloMet))
  133. sosialisme (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  134. psykopati (fagansvarlig Sigmund Karterud (UiO))
  135. kolonialisme (fagansvarlig Ketil Fred Hansen (UiS))
  136. substantiv (fagansvarlig Kristin Hagemann )
  137. globalisering
  138. Vishnu (fagansvarlig Knut A. Jacobsen (UiB))
  139. Norge i etterkrigstiden (fagansvarlig Åsmund Borgen Gjerde (UiB))
  140. D-dagen (fagansvarlig Gunnar D. Hatlehol (NTNU))
  141. etos (fagansvarlig Jan Grue (UiO))
  142. Norge under dansk styre – 1537-1814
  143. adjektiv (fagansvarlig Kristin Hagemann )
  144. plast (fagansvarlig Lars Egil Helseth (UiB))
  145. ekorn (fagansvarlig Karl Frafjord (UiT))
  146. Viken (fagansvarlig Lars Mæhlum )
  147. skjoldbruskkjertelen (fagansvarlig Eystein Husebye (UiB))
  148. halloween (fagansvarlig Audun Dybdahl (NTNU))
  149. Koranen (fagansvarlig Kari Vogt (UiO))
  150. mellomkrigstiden (fagansvarlig Ketil Fred Hansen (UiS))
  151. Norges politiske system (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  152. verdens befolkning (fagansvarlig Marianne Tønnessen (OsloMet))
  153. katt (fagansvarlig Bjarne O. Braastad (NMBU))
  154. dydsetikk (fagansvarlig Mathea Slåttholm Sagdahl (UiT))
  155. humanisme (fagansvarlig Einar Duenger Bøhn (UiA))
  156. Newtons lover (fagansvarlig Jon Andreas Støvneng (NTNU))
  157. Versailles-traktaten (fagansvarlig Eirik Brazier (USN))
  158. blodgasser (fagansvarlig Trond Nordseth (NTNU))
  159. celle (fagansvarlig Tone Fredsvik Gregers (UiO))
  160. Titanic (fagansvarlig Per Kristian Sebak )
  161. Asia (fagansvarlig Camilla Frøseth Wedul )
  162. proteiner (fagansvarlig Gustav Vaaje-Kolstad (NMBU))
  163. platetektonikk (fagansvarlig Haakon Fossen (UiB))
  164. Mars (fagansvarlig Kaare Aksnes (UiO))
  165. 1814 – Det selvstendige Norges fødsel (fagansvarlig Knut Dørum (UiA))
  166. retorikk (fagansvarlig Jan Grue (UiO))
  167. vulkan (fagansvarlig Haakon Fossen (UiB))
  168. USAs politiske system (fagansvarlig Hallvard Notaker )
  169. antibiotika (fagansvarlig Hedvig Nordeng (UiO))
  170. mutasjon (fagansvarlig Lene Martinsen (UiO))
  171. Knud Knudsen (fagansvarlig Tove Bull (UiT))
  172. aminosyrer (fagansvarlig Gustav Vaaje-Kolstad (NMBU))
  173. sikhisme (fagansvarlig Knut A. Jacobsen (UiB))
  174. USAs befolkning
  175. kromosomer (fagansvarlig Lene Martinsen (UiO))
  176. fett (fagansvarlig Birger Svihus (NMBU))
  177. Jupiter (fagansvarlig Kaare Aksnes (UiO))
  178. religion
  179. Edvard Munch (fagansvarlig Tore Kirkholt (NTNU))
  180. Tyskland (fagansvarlig Arvid Bornstein )
  181. bærekraftig utvikling (fagansvarlig Gisle Andersen (UiB))
  182. bergarter (fagansvarlig Haakon Fossen (UiB))
  183. proteinsyntese (fagansvarlig Gustav Vaaje-Kolstad (NMBU))
  184. sunni- og sjiaislam (fagansvarlig Kari Vogt (UiO))
  185. immunsystemet (fagansvarlig Tor Brynjar Stuge (UiT))
  186. lungene (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  187. konsekvensetikk (fagansvarlig Mathea Slåttholm Sagdahl (UiT))
  188. 44333 (fagansvarlig Knut Dørum (UiA))
  189. schizofreni (fagansvarlig Jan Ivar Røssberg (UiO))
  190. leveren (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  191. India
  192. puls (fagansvarlig Åshild Odden Miland (UiT))
  193. Norsk oljehistorie (fagansvarlig Marie Smith-Solbakken (UiS))
  194. narsissistisk personlighetsforstyrrelse (fagansvarlig Sigmund Karterud (UiO))
  195. Spania (fagansvarlig Gunn Aarli )
  196. Oslo (fagansvarlig Knut Are Tvedt )
  197. diabetes (fagansvarlig Bjørn Olav Åsvold (NTNU))
  198. Frankrike (fagansvarlig Espen Løkeland-Stai )
  199. parlamentarisme
  200. Auschwitz (fagansvarlig Anette Homlong Storeide (NTNU))
  201. Sovjetunionen (fagansvarlig Åsmund Egge (UiO))
  202. blodsukker (fagansvarlig Bjørn Olav Åsvold (NTNU))
  203. føydalisme (fagansvarlig Trond Ove Tøllefsen )
  204. epilepsi (fagansvarlig Kashif Waqar Faiz )
  205. hydrokarboner (fagansvarlig Einar Uggerud (UiO))
  206. slaveri (fagansvarlig Ketil Fred Hansen (UiS))
  207. Josef Stalin (fagansvarlig Åsmund Egge (UiO))
  208. wicca (fagansvarlig Geir Winje (USN))
  209. Alzheimers sykdom (fagansvarlig Knut Engedal (UiO))
  210. pH (fagansvarlig Bjørn Pedersen (UiO))
  211. Marshallplanen (fagansvarlig Ida Jahr )
  212. nyromantikken (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  213. Unionsoppløsningen i 1905 (fagansvarlig Knut Dørum (UiA))
  214. blodtrykk (fagansvarlig Åshild Odden Miland (UiT))
  215. artrose (fagansvarlig Øyvind Palm (UiO))
  216. samisk (fagansvarlig Svenn-Egil Knutsen Duolljá )
  217. feber
  218. stafylokokker
  219. konsentrasjonsleir (fagansvarlig Anette Homlong Storeide (NTNU))
  220. Bibelen (fagansvarlig Reidar Aasgaard (UiO))
  221. Saturn (fagansvarlig Kaare Aksnes (UiO))
  222. protestantisme (fagansvarlig Tarald Rasmussen (UiO))
  223. Canada
  224. insulin (fagansvarlig Bjørn Olav Åsvold (NTNU))
  225. asiasyken (fagansvarlig Olav Dalgard (UiO))
  226. moral (fagansvarlig Mathea Slåttholm Sagdahl (UiT))
  227. nervecelle (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  228. svineinfluensa (fagansvarlig Olav Dalgard (UiO))
  229. hypoksi (fagansvarlig Trond Nordseth (NTNU))
  230. postmodernisme – litteratur (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  231. de største byene i Norge (fagansvarlig Geir Thorsnæs )
  232. vannkraft (fagansvarlig Knut A Rosvold )
  233. Tysklands historie (fagansvarlig Trond Ove Tøllefsen )
  234. Nord-Amerika (fagansvarlig Olav Eggebø (UiS))
  235. milten (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  236. Sør-Amerika (fagansvarlig Hans Geir Aasmundsen (UiB))
  237. utilitarisme (fagansvarlig Mathea Slåttholm Sagdahl (UiT))
  238. kronisk utmattelsessyndrom (fagansvarlig Kashif Waqar Faiz )
  239. hvite blodceller
  240. bjørk (fagansvarlig John Magne Grindeland (NTNU))
  241. afasi (fagansvarlig Jeanette Koht (UiO))
  242. big bang (fagansvarlig Øyvind Grøn (OsloMet))
  243. identitet (fagansvarlig Stephen von Tetzchner (UiO))
  244. kjøttmeis (fagansvarlig Magne Husby )
  245. karma (fagansvarlig Knut A. Jacobsen (UiB))
  246. polio (fagansvarlig Olav Dalgard (UiO))
  247. faryngitt (fagansvarlig Niels Christian Stenklev (UiT))
  248. Bjørnstjerne Bjørnson (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  249. Harald Hårfagre (fagansvarlig Bjørn Bandlien (USN))
  250. glukose (fagansvarlig Birger Svihus (NMBU))
  251. Asbjørnsen og Moe (fagansvarlig Line Esborg (UiO))
  252. huden
  253. det autonome nervesystemet (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  254. karbondioksid (fagansvarlig Bjørn Pedersen (UiO))
  255. Tor – i norrøn mytologi (fagansvarlig Ellen Marie Næss (UiO))
  256. metafor (fagansvarlig Jan Grue (UiO))
  257. Norges historie (fagansvarlig Knut Dørum (UiA))
  258. logos – retorikk (fagansvarlig Jan Grue (UiO))
  259. Donald Trump (fagansvarlig Hallvard Notaker )
  260. England (fagansvarlig Roger Pihl )
  261. gulsott (fagansvarlig Lars Aabakken (UiO))
  262. antisemittisme (fagansvarlig Vibeke Kieding Banik )
  263. jøder (fagansvarlig Bente Groth )
  264. Italia (fagansvarlig Geir Lima )
  265. fatigue (fagansvarlig Jeanette Koht (UiO))
  266. verdensdel (fagansvarlig Karianne Lilleøren (UiO))
  267. metall (fagansvarlig Bjørn Pedersen (UiO))
  268. rødrev (fagansvarlig Karl Frafjord (UiT))
  269. nevropati (fagansvarlig Kashif Waqar Faiz )
  270. prostata
  271. serotonin (fagansvarlig Bjørnar Hassel (UiO))
  272. jul (fagansvarlig Audun Dybdahl (NTNU))
  273. gener (fagansvarlig Lene Martinsen (UiO))
  274. menneskerettigheter (fagansvarlig Kjetil Mujezinović Larsen (UiO))
  275. blodomløpet (fagansvarlig Åshild Odden Miland (UiT))
  276. amerikanske urfolk (fagansvarlig Stener Ekern (UiO))
  277. tarmen (fagansvarlig Per Holck (UiO))
  278. moské (fagansvarlig Kari Vogt (UiO))
  279. ramadan (fagansvarlig Kari Vogt (UiO))
  280. næringskjede (fagansvarlig Aline Magdalena Lee (NTNU))
  281. løvtrær (fagansvarlig John Magne Grindeland (NTNU))
  282. Amalie Skram (fagansvarlig Erik Bjerck Hagen (UiB))
  283. språk i Norge (fagansvarlig Ernst Håkon Jahr (UiA))
  284. runer
  285. Abraham
  286. enzymer (fagansvarlig Gustav Vaaje-Kolstad (NMBU))
  287. Malala Yousafzai (fagansvarlig Ingrid Nyborg (NMBU))
  288. Oseania
  289. Karl Marx (fagansvarlig Tomas Stølen (UiB))
  290. penicillin (fagansvarlig Hedvig Nordeng (UiO))
  291. pronomen (fagansvarlig Kristin Hagemann )
  292. adrenalin (fagansvarlig Eystein Husebye (UiB))
  293. Jean-Jacques Rousseau (fagansvarlig Trude Kolderup (NTNU))
  294. isbre (fagansvarlig Atle Nesje (UiB))
  295. konservatisme (fagansvarlig Dag Einar Thorsen (USN))
  296. Trumandoktrinen (fagansvarlig Ida Jahr )
  297. Rosa Parks (fagansvarlig Ida Jahr )
  298. Voltaire (fagansvarlig Trude Kolderup (NTNU))
  299. tarmblødning (fagansvarlig Lars Aabakken (UiO))
  300. brakkesyke (fagansvarlig Frode Svartdal (UiT))
Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

Kjempestore norske leksikon

I år er det 20 år sidan Store norske leksikon kom på nett. Det er 13 år sidan Kunnskapsforlaget gav ut Store norske leksikon i papirform for siste gong. Det er 10 år sidan Kunnskapsforlaget gav opp å drive leksikonet vidare. Og det er 6 år sidan den ideelle foreininga Store norske leksikon vart etablert; det er vi som driv leksikonet i dag.

Korleis har Store norske leksikon vakse dei siste ti åra? Eg har gjort ein del søk i databasen vår, og er nesten forundra over kor mykje større leksikonet har blitt på ti år.

Dersom vi hadde gjeve ut Store norske leksikon i bokform i dag (det har vi ingen planar om), ville det vore rundt 51 band.

Tekstbasen vi overtok frå Kunnskapsforlaget i 2010 var i svært stor grad basert på papirleksikonet som kom ut frå 2005 til 2007. Det siste papirleksikonet var på 16 band. Det var på ca. 121 millionar teikn; i dag har vi ca. 343 millionar teikn og svært mange fleire bilete og illustrasjonar.

Frå 2010 til i dag har vi «berre» publisert 30 000 nye artiklar. Men i tillegg har vi oppdatert 127 000 artiklar som kom frå papirleksikonet, og vi har sletta meir enn 40 000 artiklar. I dag har vi 183 000 artiklar.

80 prosent av artiklane vi overtok frå papirleksikonet er blitt meir enn dobbelt så lange enn dei var i den siste bokutgåva. Det vil seie at det ikkje er så mykje att av tekstane frå papirleksikonet på snl.no i dag. Artiklane har blitt mykje lengre, dei har blitt utvida, oppdatert og fornya. Heldigvis.

Papirleksikonet Store norske leksikon var eit fantastisk verk, og var i 2007 det beste leksikonet som hadde blitt gjeve ut i Noreg nokon gong. Det dekte så og seie alle fagområde, var sånn nokolunde oppdatert, og vart laga av fagfolk frå heile landet. Men det var prega av å vere laga for papir: Artiklane var i snitt svært korte og meiningsinnhaldet var så komprimert at det er vanskeleg å lese tekstane på skjerm i dag.

I dag er vi framleis prega av papirleksikonet: Kategoriseringsstrukturen vår er i stor grad henta frå papirleksikonet, den redaksjonelle modellen der fagfolk og akademikarar skriv innhaldet er i stor grad henta frå papirleksikonet og hovudtyngda av oppslagsorda våre er frå papir.

Men sjølve innhaldet – artiklane – er i dag i svært liten grad basert på papirleksikonet. Dei er oppdatert, utvida og fornya av fagfolk frå heile landet. I dag har vi 900 fagansvarlege i leksikonet, som skal passe på at artiklane er oppdaterte og korrekte.

Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

Ny oppdateringsrekord i SNL

Hittil i 2020 har 46 528 artiklar i SNL blitt oppdaterte. Det er litt fleire enn i heile 2019, og det er det høgaste talet oppdaterte artiklar nokon sinne i leksikonhistoria.

Oppdaterte artiklar i SNL per år 2009-2020

Hittil i 2020 er det oppdatert over 46 000 artiklar. Dersom tempoet held seg vil vi få oppdatert 73 000 artiklar i år.

2020 er eit spesielt år på fleire måtar.

2020 er koronaåret

Mange frilansforfattarar mista alle andre oppdrag i vår, og gjennom eit samarbeid med NFFO og Fritt Ord har SNL delt ut skriveoppdrag og honorar til 103 kriseramma frilansforfattarar. 103 nye bidragsytarar har både gjeve mykje godt innhald og fått opp oppdateringstakta i leksikonet.

Pandemien har også gjort at lesinga av leksikonet har auka kraftig. I mars, april og mai hadde vi for fyrste gong over tre millionar unike brukarar (lesarar) i månaden, og brukartala hittil i år ligg 31 prosent over fjoråret.

Unike brukarar i måneden juli 2019 til juli 2020 (blå), samanlikna med juli 2018 til juli 2019 (oransje).

Artiklane i leksikonet er lese 101 millionar gongar det siste året, det er fyrste gong vi har passert 100-millionar-grensa.

2020 er også «95 prosent oppdatert»-året

2020 er også året der vi i redaksjonen i Store norske leksikon håpar å få redigert og kvalitetskontrollert så og seie alt innhaldet vi overtok frå Kunnskapsforlaget. «95 prosent oppdatert» har vore mantraet i år.

Fram til i år har vi prioritert å oppdatere dei mest lesne artiklane. Dei minst lesne artiklane har vore nedprioritert, og i januar hadde vi over 45 000 lite lesne artiklar som ikkje hadde blitt oppdatert på minst 15 år. I sum var desse knapt lese, og stod for berre 4 prosent av lesinga av leksikonet. Mange av dei uoppdaterte artiklane var korte ordforklaringar og anna innhald som eigentleg ikkje treng oppdatering, men mykje var også dårleg og utdatert.

I år har vi verkeleg fått gjort noko med oppdateringsprosenten: Vi har oppdatert 18 003 uoppdaterte artiklar, i tillegg til at 28 525 andre artiklar også er oppdaterte.

I januar i år var 26 prosent av artiklane uoppdaterte. No er det 15 prosent. I januar neste år håpar eg at vi kan feire at det er under 5 prosent av artiklane som er uoppdaterte.

27 prosent av artiklane i SNL er oppdatert i 2020, desse artiklane står for 34 prosent av lesinga.
15 prosent av artiklane er uoppdaterte, desse står for 1 prosent av lesinga.

2020 er året leksikonet har auka mest i omfang

Hittil i år har leksikonet auka med 17 millionar teikn. Det er eit ganske abstrakt tal om ein ikkje er vand med å telje bokstavar, men det tyder at leksikonet er 9 prosent større enn ved årsskiftet fordi 39 890 artiklar har blitt oppdatert og utvida. Dersom vi framleis hadde gjeve ut papirleksikon, ville 17 millionar teikn vore om lag 2,5 band.

Det har heller aldri vore fleire bilete i leksikonet. Hittil i år er det lagt inn 19 000 nye bilete, og det er no 112 000 bilete i leksikonet. Det er framleis alt for få bilete, men det går framover.

2020 er året med flest bidragsytarar

Akkurat no er det 891 fagansvarlege i SNL, meir enn nokon sinne tidlegare. Det er rekruttert 146 nye i år (det er også ny rekord), og 54 er gått ut.

Hittil i år har vi hatt 1294 aktive bidragsytarar i SNL, litt fleire enn på same tid i fjor.

Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

3,1 mill. lesarar i mars 2020. Ny rekord!

I mars 2020 hadde Store norske leksikon for fyrste gong over 3 millionar lesarar på éin månad. Totalt var det 3 114 279 unike brukarar innom snl.no i mars, og leksikonartiklane vart lese 12 millionar gongar denne månaden.

Unike brukarar per månad frå januar 2018 til og med mars 2020. Dei to lågaste månadene er juli 2018 og juli 2019.

Årsaka til dei høge brukartala er koronakrisa. Medisinartiklane i SNL er blitt lese svært mykje dei siste to vekene, og i tillegg blir leksikonet mykje brukt i heimeundervisning.

Årsaka til rekorden no i mars er tydelegare dersom ein ser på lesinga av leksikonet per time dei siste månadene. Unike brukarar i timen er nesten 50% høgare enn normalen.

Sjå Leksikonlesing i koronatider for meir om bruken av leksikonet dei to fyrste vekene av koronakrisa.

Lagt ut av Erik Bolstad, sjefredaktør

Leksikonlesing i koronatider

To veker med koronatiltak – korleis har det påverka Store norske leksikon? Kort oppsummert: 16 prosent fleire brukarar, 20 prosent auke i artikkellesing og 47 prosent auke i artikkeloppdatering.

I denne posten samanliknar eg statistikken for Store norske leksikon for perioden torsdag 12. til torsdag 26. mars 2020 med torsdag 14. til torsdag 28. mars 2019.

16 prosent fleire unike brukarar

I løpet av dei to siste vekene har 1,8 millionar unike brukarar vore innom SNL.no, mot 1,5 mill. i den same perioden i fjor.

Unike brukarar per dag, 2020 (blå) samanlikna med 2019 (oransje).

På det meste har vi hatt 5500 brukarar per sekund innom SNL.no, mest på dagtid mellom 10 og 13.

Andelen brukarar frå desktop (datamaskin) har faktisk auka, i 2020 er halvparten av brukarane på desktop. Mobilbruken har òg auka litt, (frå 40 til 44 prosent), medan bruken frå nettbrett er meir enn halvert (frå 11 til 5 prosent). Eg vil gjette på at dette er fordi mange skulelevar aldri rakk å ta med seg nettbretta sine heim før skulane stengde, og at mange elevar kanskje heller brukar PC når dei fyrst er heime.

Kor lang tid folk er innom har også auka kraftig: Dei to siste vekene har gjennomsnittslesaren vore innom i fire og eit halvt minutt, eitt minutt meir enn same periode i 2019. Fire minutt høyrast ikkje så mykje ut, men det er eit svært høgt tal om ein tek høgde for at mange av lesarane våre berre er innom nokre få sekund for å sjekke ein liten faktaopplysning.

20 prosent auke i artikkellesing

I løpet av dei to siste vekene er artiklane på SNL.no lese 6,1 millionar gongar, mot 5,0 mill. i den same perioden i fjor.

Lesne artiklar per dag, 2020 (blå) samanlikna med 2019 (oransje).

Om vi ser på lesing per time, ser vi at ein større andel av lesinga har flytta seg til dagtid. Bruken av leksikonet har auka kraftig mellom kl 9 og 14, og gått tilsvarande ned på kveldstid. Tidlegare har vi sett at spesielt medisinstoffet er mest lese på ettermiddagar og kveld, no er lesinga av alle kategoriane større på dagtid.

Andel av lesinga per klokketime siste to veker (blå) samanlikna med same periode i fjor (oransje).

Vi ser den same tendensen om vi ser på unike brukarar per time dei siste to vekene samanlikna med vekene i 2019. Toppane no i 2020 er mykje høgare enn i 2019, både fordi fleire er innom leksikonet, men også fordi meir av bruken har flytt seg til dagtid.

Unike brukarar per time i 2020 (blå) samanlikna med 2019 (oransje).

Kva les folk i leksikonet?

Topplistene over dei mest lesne artiklane i SNL er til vanleg veldig dominert av skuleelevar. Slik er det også i koronatidene – alle skuleelevar i landet har heimeundervisning, og mange av dei brukar tydeleg SNL i denne tida.

Mest lesne artiklar
12.–26. mars 2020

  1. spanskesyken
  2. svartedauden
  3. pandemi
  4. koronavirus
  5. virus
  6. epidemi
  7. hinduisme
  8. brakkesyke
  9. islam
  10. buddhisme

Mest lesne artiklar
14.–28. mars 2019

  1. buddhisme
  2. hinduisme
  3. islam
  4. jødedom
  5. Den kalde krigen
  6. andre verdenskrig
  7. kristendom
  8. Adolf Hitler
  9. Norge under andre verdenskrig
  10. velferdsstat

Topplistene våre i 2020 er altså dominert av pandemi og skulefag, medan 2019-topplista er dominert av berre skulefag.

Om vi ser på kategori-nivå er derimot biletet eit heilt anna. Som vanleg er medisinstoffet det aller mest leste på kategorinivå, men medisin-stoffet har faktisk lågare del av lesinga i 2020 samanlikna med 2019 (!). I 2019 stod medisinstoffet for 23 prosent av alle sidevisningane i SNL, mens det i 2020 var eitt prosengpoeng lågare.

Andel av artikkellesinga i 2020 (blå) samanlikna med 2019 (oransje). Medisinstoffet stod for 23 prosent av lesinga i 2020, og 22 prosent i 2019.

I absolutte tal er det auka lesing av alle kategoriar, men det er interessant å sjå at lesinga faktisk er jamnare spreidd ut over kategoriane i 2020 enn i 2019.

Dette kjem av at det blir lese mange fleire artiklar i løpet av desse to vekene i 2020 enn i 2019.

47 prosent fleire oppdaterte artiklar

I løpet av dei to vekene «alle» har hatt heimekontor har det blitt oppdatert 4008 artiklar i leksikonet, 47 prosent fleire enn i den same perioden som i fjor.

Innhaldet i SNL blir i hovudsak oppdatert av fagansvarlege. Ein fagansvarleg er ein tilknytt fagekspert som har ansvar for ein eller fleire kategoriar i leksikonet. Fleirtalet av dei fagansvarlege er forskarar ved eitt av universiteta.

Mange av dei fagansvarlege har heimekontor, undervisning er avlyst, konferansar og seminar er utsett. Så kva gjer ein då? Jo: Ein oppdaterer leksikon! 🙂

Mange av oppdateringane er naturleg nok knytt til medisin og den pågåande pandemien, men det er oppdateringar i alle kategoriane.